«Γελοιοποιήστε το ψευτονταηλίκι!»

Papachristou Stefanos-107

Φωτ.: Στέφανος Παπαχρήστου

Νίκος Σιδέρης: «Παιδαγωγοί, γονείς, μεγάλοι και παιδιά, μη φοβάστε τους ψευτονταήδες! Γελοιοποιήστε το ψευτονταηλίκι!» 

Συνέντευξη στην Αργυρώ Μουντάκη

Ο ψυχίατρος, ψυχαναλυτής και συγγραφέας Νίκος Σιδέρης μας έχει συνηθίσει σε βιβλία πρωτότυπα, βιβλία που έχουν να δώσουν ένα λιθαράκι γνώσης και φρέσκιας σκέψης στην επιστήμη αλλά και στην κοινωνία. Με το καινούριο του βιβλίο «Bullying-κι όμως νικιέται» ο Νίκος Σιδέρης μας δείχνει τον τρόπο να νικήσουμε αυτό το δύσκολο και επικίνδυνο φαινόμενο. Πάνω απ’ όλα συλλογικά, με συνεργασία των ενηλίκων, των φορέων αλλά και των παιδιών. Πρόκειται για μια «ένεση» αλλαγής κουλτούρας, που επιβάλλει να σταματήσουμε να φοβόμαστε το bullying και να αρχίσουμε να το γελοιοποιούμε, το ίδιο αλλά και τα υποκείμενα που το πράττουν.

Στο βιβλίο μιλάτε για το φαινόμενο bullying ως το αποτέλεσμα ιστορικών διεργασιών στην Ελλάδα. Θέλετε να μας πείτε γι’ αυτό;

Πολλές διεργασίες συνέκλιναν για να λάβει το ψευτονταηλίκι (αυτό είναι το bullying) τις διαστάσεις κοινωνικού ζητήματος. Η δεσπόζουσα και πιο καταλυτική είναι η κραταίωση του καταναλωτικού ναρκισσισμού («Καμαρώνω επειδή καταναλώνω»). Αυτή η πολιτισμική επιταγή παρόξυνε τις τάσεις εγωκεντρισμού και επίδειξης. Αποτέλεσμα, οι άνθρωποι, μικροί και μεγάλοι, να παραδέρνουν σ’ ένα πέλαγος εντυπώσεων, συγκρίσεων και ανταγωνισμών χωρίς υπόσταση, χωρίς μέτρο και χωρίς κανόνες. Μια τέτοια λογική διαμόρφωσε παιδιά με πρότυπο τη μυθοπλασία «Πριγκίπισσα ή βασιλόπουλο που γαμεί και δέρνει επειδή έτσι της/του αρέσει». Αυτή η λογική παροξύνει τις φαντασιακές συγκρίσεις, τους ανταγωνισμούς και την επίδειξη ισχύος, αίγλης και σαγήνης. Και αντιστοιχεί στην πεμπτουσία του ψυχικού υποστρώματος που εκδηλώνεται στον σχολικό χώρο και ως ψευτονταηλίκι. Continue reading

Ευνουχισμός της σκέψης

Image

Ένα πένθιμο μούδιασμα ορίζει το ψυχολογικό στίγμα της κρίσης. Η πένθιμη χροιά οφείλεται στις πολλαπλές απώλειες που βιώνουν οι άνθρωποι. Χάνουν υλικές απολαβές. Χάνουν το σύμπλεγμα διασκεδαστικής αυταπάτης που καλλιεργούσε ο καταναλωτικός ναρκισσισμός, δηλαδή φαντασιακές ευχαριστήσεις. Χάνουν την εμπιστοσύνη τους στον κόσμο , στον άλλο και σε ό,τι καλό και αγαπητό έβλεπαν στον εαυτό τους. Η απώλεια τόσο της υλικής κατάστασης όσο και της ηδονικής αυταπάτης προκαλεί το βίαιο πένθος. Ωστόσο η δεσπόζουσα ψυχολογική ιδιαιτερότητα της παρούσας κρίσης αντιστοιχεί στο μούδιασμα της σκέψης , του λόγου και της πράξης , που ορίζει τη στάση των ανθρώπων , ιδιαίτερα όσων πλήττονται εξοντωτικά από την κρίση.

Continue reading

Για τον έρωτα

φωτ.: Garry Winogrand

φωτ.: Garry Winogrand

Η ματαιότητα των ουσιωδών ερώτων

Tι είναι ο έρωτας;

Ο έρωτας είναι μία ιδιότυπη σύνδεση ανάμεσα στη μαγεία και τα πράγματα. Ειδοποιό στοιχείο της είναι μία τρομακτική απαίτηση. Η απαίτηση για προνομιακή (και, συνήθως, αποκλειστική) θέση μέσα στον πόθο και, ευρύτερα, στην ψυχή του άλλου. Δεν υφίσταται έρωτας που να μην εμπεριέχει και μια απαίτηση πόθου – απαίτηση τελικά και σαρκική. Όμως ο πόθος δεν εξαντλεί το παιχνίδι. Continue reading

Δεν πειράζει (τετραλογία των τυχερών σχέσεων)

φωτ.: αρχείο Ομάδας Αερόστατο

φωτ.: Ν.Σταμέλου

Ατελής συνύπαρξη — η βασική ιδέα, το βασικό πλαίσιο. Που σημαίνει:
— Συνύπαρξη ανθρώπων, δηλαδή όντων ατελών. Καθένας έχει τους περιορισμούς του, τα κενά, τις τρύπες του, τις παραξενιές του, τις ιδιοτροπίες του, τα γούστα του, τη μικρή ή μεγάλη νεύρωσή του — κατά κανόνα, αταίριαστα με του άλλου τις ατέλειες. Κανείς δεν είναι τέλειος. Δεν πειράζει.
— Συνύπαρξη μερική, όχι ολική. Ο κοινός χώρος ζωής και απολαύσεων δεν εξαντλεί όλο το χώρο ζωής, ούτε όλους τους χώρους απολαύσεων. Υπάρχει πάντα κι ένας χώρος απόλυτα προσωπικός, ιδιωτικός, αδιαμοίραστος, ακοινώνητος κι απαραβίαστος. Η κοινοκτημοσύνη της φαντασίας και των αισθημάτων είναι μια χίμαιρα. Και δεν πειράζει.
— Και ο κοινός χώρος και η συνύπαρξη μέσα σ’ αυτόν είναι επίσης ατελή. Η απόλυτη συνταύτιση είναι χίμαιρα. Continue reading

“Δεν με καταλαβαίνετε!”

 φωτ: αρχείο Αερόστατο

φωτ: Ν.Σταμέλου

Ένας έφηβος, για χιλιοστή φορά, κατηγορεί τους γονείς του, όλο ένταση, λέγοντάς τους «Δεν με καταλαβαίνετε!». Οι γονείς προσπαθούν απεγνωσμένα να τον καταλάβουν, να τον πείσουν ότι τον κατάλαβαν, να κάνουν σαν να τον καταλαβαίνουν, να δείχνουν ότι έχουν καταλάβει….Φυσικά χωρίς αποτέλεσμα, αφού ο γιος τους επαναλαμβάνει «Αφήστε με, δεν με καταλαβαίνετε!». Το ότι οι γονείς έχουν κολλήσει στη στερεότυπη όσο και άγονη απάντηση «Μα όχι, όχι, πως δεν σε καταλαβαίνουμε, αφού σε καταλαβαίνουμε», δείχνει ότι ο κόσμος των γονιών κι ο κόσμος του παιδιού δεν συναντιούνται, ενώ ταυτόχρονα οι γονείς δεν έχουν τρόπο να συναντήσουν το παιδί τους στον δικό του κόσμο. Κάτι που θα μπορούσαν να το επιχειρήσουν με κάποιες άλλου είδους απαντήσεις, όπως ενδεχομένως οι εξής: Continue reading