Tag Archives: Άμυνες

Η σκοτεινή πλευρά της ελευθερίας

Posted on by
φωτ.: Μαρία Δούκα

φωτ.: Μαρία Δούκα

(….) Περιέγραψα νωρίτερα τέσσερις έσχατες έγνοιες, τέσσερα θεμελιώδη δεδομένα της ύπαρξης –το θάνατο, την απομόνωση, την έλλειψη νοήματος, την ελευθερία– τα οποία, όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι μαζί τους, προκαλούν βαθύτατο άγχος. Αυτό που συνδέει την «ελευθερία» με το άγχος δεν είναι διαισθητικά προφανές, γιατί με την πρώτη ματιά η ελευθερία φαίνεται να περιέχει μόνο θετικές συνυποδηλώσεις. Άλλωστε ολόκληρη η πορεία του δυτικού πολιτισμού δεν καθορίστηκε από τη λαχτάρα και τους αγώνες για πολιτική ελευθερία; Κι όμως, η ελευθερία έχει μια σκοτεινή πλευρά. Αν τη δει κανείς από την άποψη της αυτοδημιουργίας, της επιλογής, της βούλησης και της δράσης, η ελευθερία είναι ψυχολογικά σύνθετη και διαποτισμένη με άγχος.

Continue reading →

Εκλογίκευση: τα σταφύλια ξινά, τα λεμόνια γλυκά

Posted on by
φωτ.: Gabriellena Franco Fontana

φωτ.: Gabriellena Franco Fontana

Η άμυνα της εκλογίκευσης είναι τόσο οικεία, ώστε να μην χρειάζεται ιδιαίτερη εξήγηση. Πρόκειται για έναν όρο, που όχι μόνον έχει χρησιμοποιηθεί στον καθημερινό λόγο με παρόμοια σημασία με αυτήν που χρησιμοποιείται στα ψυχαναλυτικά συγγράμματα, αλλά, επίσης, αποτελεί κι ένα φαινόμενο, το οποίο οι περισσότεροι από εμάς θεωρούμε διασκεδαστικό, τουλάχιστον όταν το συναντάμε στους άλλους. ‘’είναι τόσο βολικό να είμαστε λογικά όντα’’ σχολίασε ο Benjamin Franklin, ‘’από τη στιγμή που μπορεί κανείς να βρει ή να κατασκευάσει μια εξήγηση για οτιδήποτε έχει στο νου του’’.

Continue reading →

Ανθρώπινες άμυνες ή αλλιώς, ο φόβος της αλλαγής. Μέρος 1o

Posted on by
φωτ.: Albert William Allard

φωτ.: Albert William Allard

Όταν μιλάμε για άμυνες στην ψυχοθεραπεία σίγουρα δεν αναφερόμαστε σε κάτι το οποίο εμφανίζεται μόνο σε αυτή τη διαδικασία. Άρα πρόκειται κατ αρχάς για μια ψυχική διεργασία που προϋπάρχει και στην καθημερινότητα μας. Κι επειδή στην καθημερινότητα του καθένα δεν βρισκόμαστε παρατηρούμε το φαινόμενο αυτό στο πλαίσιο μιας θεραπευτικής σχέσης και μόνο εκεί μπορούμε να βγάλουμε τα όποια συμπεράσματα.

Continue reading →

Οι διαφορές των δύο φύλων στον έρωτα και στις σχέσεις

Posted on by

1239660_425128647599490_7992828_n

Ο έρωτας είναι μια ασυνείδητη επιλογή του συντρόφου εκείνου που ταιριάζει στο καταπιεσμένο τμήμα του εαυτού. Μόλις ο σύντροφος βρει τρόπο έκφρασης ή θεωρήσει ότι βρήκε τρόπο έκφρασης του καταπιεσμένου τμήματος του εαυτού, δεν υπάρχει λόγος να παραδεχτεί την ύπαρξή του. Μια γυναίκα που δεν αισθάνεται αγαπητή, διότι έτσι ένιωθε όταν ήταν παιδί, είναι πολύ πιθανό να επιλέξει έναν άντρα που δεν εκφράζει την αγάπη. Με αυτό τον τρόπο μπορεί εκείνη να κατηγορεί εκείνον για την άσχημη αίσθηση που έχει η ίδια για τον εαυτό της. Continue reading →

Μια θεραπευτική προσέγγιση του γάμου και της σεξουαλικότητας

Posted on by

Image

Η σεξουαλική επαφή και ο γάμος.

Η ψυχική και σωματική συναλλαγή και αλληλεπίδραση μεταξύ μητέρας και παιδιού επηρεάζει όλες τις σχέσεις, συμπεριλαμβανομένης της ενήλικης σεξουαλικής σχέσης. Η ενήλικη σεξουαλική σχέση είναι εκείνη που προσφέρει την ενότητα ποικίλλων φυσικών και ψυχολογικών παραγόντων μιας εγγύτητας, όπως έχει βιωθεί μέσα από τη σχέση μητέρας-παιδιού. Πρόκειται για μια αρχαϊκή κληρονομιά που ενισχύεται από σωματική ικανοποίηση και δικαιολογεί το μέγεθος της έντασής της. Στην εφηβεία, η σεξουαλικότητα, όσο ευχάριστη κι αν είναι, αποτελεί περίοδο προετοιμασίας για μια ενήλικη σχέση. Η εφηβεία πρέπει να είναι μια περίοδος πρακτικής, ένας σταθμός προς τοδρόμο μακροπρόθεσμων ενήλικων σχέσεων, μια πειραματική φάση χωρίς τα πολλά εμπόδια μιας δεσμευτικής σχέσης. Continue reading →

Η διχασμένη ελληνική ταυτότητα και το πρόβλημα του εθνικισμού

Posted on by
Βασίλης Γεροντάκος

Βασίλης Γεροντάκος

Ο εθνικός προβληματισμός είναι ένας προβληματισμός ταυτότητας: αρκεί ν’ ασχοληθεί κανείς σοβαρά μ’ αυτή την ψυχαναλυτική κατηγορία για να κατανοήσει ορισμένα πράγματα που δημιουργούν απορίες και οδηγούν σε παράδοξα και αδιέξοδα. Continue reading →

Η βαρύτητα του ρήματος ”τρώω”

Posted on by
φωτ.: Debbie Ann Caffery

φωτ.: Debbie Ann Caffery

Ο στοματικός ηδονισμός συντηρεί μια ιδιαίτερη σχέση με τη «συναισθηματικότητα της παχυσαρκίας» μια και στον πρώτο θηλασμό η τροφή συναντιέται με την ευχαρίστηση. Ένας σημαντικός αριθμός ερευνών, αλλά και η καθημερινή παρατήρηση των μητέρων που θηλάζουν, ενισχύουν και επιβεβαιώνουν την άποψη πως η πρόσληψη της τροφής, και μάλιστα η εμπειρία των αρχικών ημερών, δεν είναι μόνο μια ενστικτική κίνηση-ενέργεια, αλλά διατηρεί και ουσιαστικές ψυχικές επιδράσεις. Στο στοματικό στάδιο γίνεται πράξει η απομύζηση του μητρικού στήθους (ένστικτο επιβίωσης) και το πιπίλισμα της θηλής σαν παιχνίδι επαφής με τα χείλη (σεξουαλικότητα). Continue reading →

Σαδιστικά και μαζοχιστικά γνωρίσματα

Posted on by

Aleksandras Macijauskas-007

 Δεν υπάρχει αμφιβολία πώς, ως προς τις πρακτικές συνέπειες, η επιθυμία να εξαρτιέσαι ή να υποφέρεις είναι αντίθετο της επιθυμίας να κυριαρχείς ή να κάνεις τους άλλους να υποφέρουν. Ψυχολογικά όμως και οι δύο τάσεις είναι αποτέλεσμα μιας βασικής ανάγκης που πηγάζει από την ανικανότητα ανοχής της μοναξιάς και της αδυναμίας του εγώ. Προτείνω να ονομαστεί η επιδίωξη που βρίσκεται στη βάση του σαδισμού και του μαζοχισμού συμβίωση. Η συμβίωση, με την ψυχολογική της έννοια, σημαίνει τη συνένωση ενός ατομικού εγώ με ένα άλλο εγώ (ή μια άλλη δύναμη έξω από το εγώ) με τέτοιο τρόπο ώστε καθένα από τα εγώ να χάνει την ακεραιότητα του και καθένα να αλληλοεξαρτιέται απόλυτα από το άλλο. Continue reading →

Ψυχικό μούδιασμα (μόνωση του συναισθήματος)

Posted on by

942339_394547447324277_1985136382_n

Μια συγκεκριμένη μορφή ανατροφής του παιδιού σε συνδιασμό με την ιδιοσυγκρασία του μπορεί να συντελέσει ώστε η μόνωση του συναισθήματος από το γνωσιακό περιεχόμενο μιας κατάστασης , να καταστεί η κεντρική άμυνα του ατόμου , ακόμη και χωρίς προηγούμενα τραυματικά γεγονότα. Όλοι μας έχουμε γνωρίσει ανθρώπους οι οποίοι ισχυρίζονται πως δεν έχουν συναισθηματικές αντιδράσεις για πράγματα στα οποία οι υπόλοιποι από εμάς αντιδρούμε με έντονα συναισθήματα. Τέτοιοι άνθρωποι , μερικές φορές βλέπουν ως πλεονέκτημα και εξιδανικεύουν την έκφραση λογικών μόνο σκέψεων από μέρους τους. Η οδυνηρή εμπειρία δεν εξαλείφεται εξ ολοκλήρου από την συνείδηση , αποκόπτεται όμως από το συναισθηματικό της νόημα. Όταν όμως ένας άνθρωπος δεν διατηρεί την ικανότητα να απομακρυνθεί απ΄αυτή την χωρίς συναίσθημα θέση, ακόμα και όταν προκαλείται τότε οι άλλοι συναισθάνονται οτι στον άτομο αυτό απουσιάζει η συναισθηματική ειλικρίνεια.

Nancy Mc Williams  ”Ψυχαναλυτική διάγνωση”

Φωτογραφία Βασιλικός Λουκάς

Εξιδανίκευση και Υποτίμηση

Posted on by
  • Image
    Η επιθυμία των μικρών παιδιών, να πιστεύουν ότι τα άτομα που κυβερνούν τον κόσμο είναι από τη φύση τους πιο σοφά και πιο ισχυρά από τους συνηθισμένους ανθρώπους που πέφτουν σε σφάλματα, επιβιώνει στους περισσότερους από εμάς και σε μεγαλύτερη ηλικία.
    Όλοι μας εξιδανικεύουμε. Κουβαλούμε υπολείμματα της ανάγκης μας να αποδώσουμε ιδιαίτερη αξία και δύναμη σε άτομα από τα οποία εξαρτιόμαστε συναισθηματικά. Η φυσιολογική εξιδανίκευση είναι ένα ουσιαστικό μέρος της ώριμης αγάπης. Continue reading →

Για την άμυνα της Ακραίας Εξιδανίκευσης και Υποτίμησης

Posted on by
φωτ.: Walker Evans

φωτ.: Walker Evans

Όλοι μας μπορούμε να δούμε πόσο διακαώς ένα μικρό παιδί έχει ανάγκη να πιστέψει ότι η Μαμά ή ο Μπαμπάς του έχουν τη δύναμη να το προστατέψουν από όλους τους κινδύνους της ζωής. Όσο μεγαλώνουμε, ξεχνάμε πόσο τρομακτικό είναι για τα παιδιά να έρχονται αντιμέτωπα, για πρώτη φορά, με την πραγματικότητα της εχθρότητας, της ασθένειας και της κακοτυχίας, του θανάτου και άλλων σημαντικών κινδύνων (βλ.Brenner, 1982). Ένας από τους τρόπους που χρησιμοποιούν τα μικρότερα παιδιά για να αντιμετωπίσουν αυτούς τους σαρωτικούς φόβους είναι να πιστέψουν ότι κάποιος άλλος, κάποια καλοκάγαθη παντοδύναμη εξουσία, έχει τον έλεγχο των πραγμάτων. Continue reading →

Για την άμυνα της Άρνησης.

Posted on by
φωτ.: Debbie Ann Caffery

φωτ.: Debbie Ann Caffery

Ένας άλλος τρόπος χειρισμού των δυσάρεστων εμπειριών είναι η άρνηση ότι αυτές όντως συμβαίνουν. Η άρνηση έρχεται στην επιφάνεια αυτόματα σε όλους του ανθρώπους και είναι η αρχική αντίδραση σε κάθε είδους καταστροφή. Όλοι οι άνθρωποι που πληροφορούνται για το θάνατο κάποιου σημαντικού τους προσώπου, αντιδρούν λέγοντας «Ω, όχι!». Αυτή η αντίδραση είναι η σκιά μιας αρχαϊκής διεργασίας που έχει τις ρίζες της στον εγωκεντρισμό του παιδιού, στον οποίο η εμπειρία κυριαρχείται από την προ-λογική πεποίθηση ότι «Αν αυτό δεν το παραδεχτώ, τότε δεν συμβαίνει». Continue reading →

O ”συλλέκτης” και η σχέση του με το χρόνο που περνάει.

Posted on by
Φωτ.: Νέκτη Σταμέλου

Φωτ.: Νέκτη Σταμέλου

Ορισμένα άτομα με ψυχαναγκαστικά στοιχεία, ενώ έχουν τις ντουλάπες τους γεμάτες ρούχα, φοράνε τα παλιά μόνο, για να έχουν αποθέματα. Πονάει η καρδιά τους όταν είναι αναγκασμένοι να φορέσουν κάτι καινούριο. Προτιμούν να διακινδυνεύσουν να περάσει η μόδα του ή να το φάει ο σκόρος παρά να το φορέσουν κάποια φορά. Το να χρησιμοποιείς κάτι καινούριο σημαίνει να το εκθέσεις στο χρόνο και επομένως στην παροδικότητα και στη φθορά που θα φέρει το τέλος του. Κάθε τι που φτάνει στο τέλος όμως, θυμίζει το εφήμερο της ζωής και άρα το θάνατο. Continue reading →